#18 Belanda goreng

Selamat malam,

Op het moment van schrijven zijn we al een ruime week weg uit Indonesië, maar jullie hebben nog een blog van ons te goed. De hele maand november hebben wij doorgebracht in Indonesië: zo'n 20 dagen op Bali en de laatste 10 dagen op Java zijn we na 13 maanden reizen eindelijk begonnen met het echte 'backpacken': in plaats van een vaste verblijfplaats (de campervan meegerekend), moeten we nu van guest house, met de bus of de trein, naar een andere plek inclusief alle bepakking die we met ons mee sleuren. Maar eerst nog drie weken op Bali in het huis van een oud-collega van ons, die uit Bali komt en in Australië werkt.

BALI - foto's hier te vinden

Zaterdag 2 en zondag 3 november - Canggu & Tanah Lot
Gisteren kwamen we tegen de middag aan op het vliegveld van Denpasar, en laten we Australië achter ons. De ruim 6 uur durende vlucht ging vooral over de inmens grote 'red centre' van Australië, het duurde ruim 4.5 uur voordat we het vasteland onder ons verlieten en over de oceaan gingen vliegen. Jolein zei heel treffend: onwerkelijk dat wij hier helemaal omheen zijn gereden. Vanuit het vliegtuig probeerden we nog plekken te spotten die we hebben gezien, maar het enige herkenningspunt wat we hadden was de Stuart Highway die van Adelaide naar Darwin loopt.

Voor Matthijs is het de eerste keer dat hij echt Azië gaat zien, buiten Singapore om gerekend. Jolein had hem op het 'ergste voorbereid': opdringerige mensen, chaotisch verkeer en een andere manier van leven, maar uiteindelijk is het ontzettend meegevallen. Aan de ene kant omdat we natuurlijk op het toeristische Bali zitten, maar aan de andere kant omdat toch opvalt dat de meeste mensen ontzettend aardig en vriendelijk zijn. Al was het wel een chaotische situatie in het verkeer uiteraard, we deden 2.5 uur over het ritje naar het huis waar we verblijven. De afstand: een kleine 40 kilometer.

We verblijven in het huis van Made, een oud collega van ons bij Barzura, middenin een dorpje ver van alle toeristen, wat her natuurlijk ontzettend leuk maakt. Maar het huis is ontzettend mooi en van alle gemakken voorzien, ook dat is wel even welkom. Voor de Bali-kenners: we zitten in Cemagi, tussen Canggu en de Tanah Lot tempel.

De komende weken crossen we per scooter over het eiland waar Jolein eerder al 5 maanden heeft gewoond en gewerkt. Ze kan dus de fijne en leuke plekjes laten zien, maar er valt alsnog heel veel te ontdekken! Op de aankomstdag hebben we uitgepakt, de scooter naar de hoofdstraat gepakt om wat te eten bij een kleine warung langs de weg en hebben we simkaarten gekocht. De volgende ochtend was het tijd om wat actiever te worden en eens echt een leuk ritje te maken met de scooter.

Zo reden we naar Canggu, waar we eerst naar de lokale Polisi zijn gegaan. We hebben namelijk een verlopen internationaal rijbewijs en we waren een beetje bang dat we daarop wel gepakt zouden kunnen worden en elke keer af kunnen tikken bij oom agent. We hebben op het politiebureau verteld dat een handtas met wat geld en onze internationale rijbewijzen zijn gestolen. De agent wilde tegen een kleine betaling best wel meewerken om een aangifte om op papier te zetten dat we wel een geldig rijbewijs hebben, maar onze International Drivers License gestolen is en die niet kunnen laten zien... inclusief stempel en handtekening van oom agent. Hopelijk helpt dat ons in een politiefuik, we kunnen in ieder geval met een papiertje wapperen. 😂 Hierna zijn we doorgereden naar het strand voor een ontbijtje. Matthijs gaat gelijk voor nasi goreng en Jolein voor een omelet, met gezond sapje en een verse kokosnoot. Na een rustig ochtendje doen we boodschappen bij de supermarkt voor komende ontbijtjes.

's Middags rijden we eerst richting het strand en bekijken we de tempel van het dorp (Pura Luhur Batu Ngaus). Daarna rijden we naar Tanah Lot, een grote tempel een stuk verderop. De opzet om de tempel is flink toeristisch, met veel prullaria, eettentjes en terrasjes. De tempel ligt op een eiland in zee. Door het hoge water konden we er niet vlakbij komen, maar we hadden er wel mooi uitzicht op. Vervolgens drinken we een kopje Luwak-koffie bij een van de zijstraatjes bij een schattig tentje. De koffie wordt gemaakt van koffiebessen die zijn gegeten door civetkatten en vervolgens worden uitgepoept. Het resultaat: een lekkere, zacht bittere en kruidige koffie. De civetkatten lopen hier zelf ook rond, net als wat vleermuizen die hier rondhangen.

De middag sluiten we af met een hapje bij een willekeurige warung waar we binnen zijn gelopen. De vrouw, die uit Timor komt, kan geen woord Engels maar helpt ons maar al te graag en schept een flink bord vol met verschillende dingen, al hebben we bij sommige dingen geen idee wat we nou eigenlijk eten. Met behulp handen en voeten weten we toch leuk in gesprek te raken en dat werd beloond, zo kregen we steeds meer op tafel erbij totdat we aangaven dat we eigenlijk wel genoeg hadden gegeten. Die extra kroepoek en een cake-achtig hapje waren wel erg lekker!

Maandag 4 november - Denpasar & Sanur
Vandaag is het tijd om voor wat langere ritjes en gaan we op verkenning over het eiland. Jolein wilde eerst een traditionele markt laten zien in Denpasar, waar er twee kanten zijn: een voor vers eten en een voor spullen. We gaan naar de eetmarkt en gelijk komt de rotte lucht ons tegemoet. Toeristen kom je hier niet echt tegen... We zagen twee vrouwen hun wasjes dien in de rivier die langs de markten liep, en even verderop stond er iemand hele hopen plastic uit de rivier te scheppen.

De voedselmarkt zelf was binnen en zag er redelijk hygiënisch uit, en ze denken zelfs aan het milieu want vanaf 1 november 2019 zijn plastic tasjes verboden in de markt. Het schijnt dat het vroeger een smerige zooi zou zijn geweest, en er is een paar jaar geleden een nieuwe markt neergezet nadat ze de oude markt hadden platgebrand.

Vervolgens rijden we naar het Bajra Sandhi monument, ter ere van de strijd van het Balinese volk door de geschiedenis heen. Rondom het monument zijn prachtige tuinen en bovenop de toren heb je een mooi uitzicht over het - laaggebouwde - Denpasar. In het monument zijn ook een aantal displays te zien met daarin de verschillende slagen op Bali, met daarin een prominente rol voor ons uit Belanda.

Daarna komen we aan in het toeristische Sanur, de plek waar Jolein eerder heeft gewoond. Ter voorkoming van een Bali belly en ter bevoordering van onze Hollandse belly stoppen we bij 'Oranje', waar we patat en Nederlandse snacks kunnen bestellen. We kunnen er weer even tegenaan wat betreft het gemis van frikandellen en kroketten.

Een klein stukje verder begint het strand en de vele resorts, restaurants en dergelijke van Sanur. Geinig om doorheen te lopen, maar laten de strandbedjes en de cocktails aan ons - voor nu in ieder geval - voorbijgaan. In de hoofdstraat van Sanur kunnen we wel op een andere manier even relaxen en nemen we een lekkere Balinese massage.

Als herboren komen we terug en de avond valt in, tijd om een bezoekje te brengen aan de nightmarket in Sanur. We houden het hier op wat kleinere snackjes, en voor een paar centen zit onze buik weer vol. Terug naar huis op de scooter, een rit van een uur door het drukke en hectische Balinese verkeer. We volgen de locals en rijden overal behendig langs.

Dinsdag 5 november - Ubud
's Ochtends brengen we een bezoek aan de plek waar Jolein 5 maanden vrijwilligerswerk heeft gedaan, YPK in Denpasar, waar projecten voor gehandicapten worden verzorgd: zowel voor de Balinese gehandicapten zelf als ter bewustwording aan de Balinezen. We werden hartelijk ontvangen en rondgeleid, en ze hebben wat van hun laatste vorderingen laten zien. Zo hebben ze een prijs gewonnen van de overheid voor beste NGO van Bali en zijn ze nog in de race voor de nationale prijs.

We rijden door richting Ubud, waar we eerst een bezoek brengen aan het monkey forest. Hier lopen honderden brutale aapjes rond door, en je ziet grappige taferelen voorbijkomen. We zijn redelijk met rustgelaten door de aapjes, er hebben maar 2 geprobeerd op de tas van Jolein te klimmen.

We lunchen in een restaurantje in de hoofdstraat van Ubud, in een mooie relaxte tuin. Voor Jolein Gado-Gado en voor Matthijs nasi campur, hoewel er ook veel 'western food' op het menu stond.

Vervolgens lopen we de Campuhan Ridgewalk, waar we langs mooie rijstvelden en een leuk dorpje komen. Van deze wandeling kon een rondje worden gemaakt, we kwamen er alleen redelijk laat achter dat het aan de lange kant was en dat we beter dezelfde weg terug hadden kunnen nemen. Ach... wat meer van Ubud gezien. Uiteraard waren wij veel te trots en sloegen we de tientallen 'taksi taksi' verzoeken af en liepen de heuvelachtige, drukke slingerweg uit.

Teruggekomen bij de scooter wilden we naar de Nightmarket in Ubud rijden, alleen onze Google Maps stuurde ons over een zeer bedenkelijk paadje door een rijstveld. We kwamen hier door beekjes en moesten via een smal paadje een heuvel op. Omdat we de locals zagen rijden gingen wij er gewoon achteraan, maar bij gat 3 in het pad vond de band het niet meer zo leuk. Gevolg: lekke band. Natuurlijk niet op een ideaal tijdstip, rond 6 uur gaan de meeste zaakjes dicht. Het eerste zaakje waar we aankwamen stonden op het punt om te sluiten, maar wilden wel wat lucht in de band stoppen. Dat werkte zo'n 300 meter, en vervolgens moesten we al hobbelend op zoek naar een volgend zaakje. Nadat we een paar keer hadden gehoord '300 metres that way, on your left', kwamen we na een gouden tip toch bij een bandenzaakje uit. Voor 50.000 rupiah (rond de 3 euro) werd onze binnenband vervangen en konden we onze weg vervolgen naar de nightmarket. Voor Jolein een lekkere soto ayam en voor Matthijs Gado Gado.

Dit keer rijden we niet door het drukke Bali naar huis, maar over donkere landweggetjes en kleine dorpjes. Zonder goede verlichting is het nog een uitdaging om gaten in de weg te ontwijken, maar uiteindelijk komen we nog rap thuis vanuit Ubud.

Woensdag 6 november
Vandaag hebben we de kans om iets unieks mee te maken. Familie van Made en Nyoman, de eigenaren van het huis waar we in verblijven, hebben vandaag een trouwceremonie van een familielid, en wij zijn uitgenodigd om te kijken naar de ceremonie. Een toffe ervaring. In traditionele kledij hebben wij een kijkje mogen nemen bij alle trouwrituelen en gepraat met veel van de familieleden. Sommigen van de familie konden heel goed Engels, maar af en toe was het flink met handen en voeten werken om een gesprek te houden. We hebben wel genoten van de sfeer en al het lekkere eten! Toen we voor de derde keer van het buffet mochten opscheppen hebben we toch vriendelijk bedankt, we hadden al veel op, inclusief alle lekkernijen die nog los werden uitgedeeld. Natuurlijk kon een foto met het bruidspaar niet ontbreken.

Na al de indrukken 's ochtends zijn we 's middags naar het strand in Seminyak gereden om daar te blijven tot zonsondergang. Semimyak is samen met Kuta duidelijk de plek waar de Australiërs en het uitgaansvolk komen. De straatjes waar we doorheen scooteren hebben flink wat weg van een Lloret de Mar.

's Avonds hebben we afgesloten met een lichte maaltijd in een restaurantje op de weg naar huis, vlak aan een rijstveld.

Donderdag 7 november - Gianyar
Vandaag hebben we weer een leuke dag gehad met een hoop verkoeling, we bezoeken een aantal watervallen. Wat verkoeling mag ook wel, want het voelt flink benauwd aan zo vlak voor de start van het regenseizoen. Overigens heeft ook Bali een grotere droogte dan normaal, de afgelopen maanden heeft het flink minder geregend. Het regenseizoen zou ergens deze maand moeten starten, maar vooralsnog hebben we daar heel weinig van gemerkt.

We beginnen de dag bij de Tegenungan Waterfall. Voor zo'n 20.000 rupiah krijg je toegang tot het toeristische dorpje voor het pad naar de waterval. Het werd hier afgeraden om te zwemmen, maar aan het pad naar de waterval lag een zwembad waar je alsnog af kon koelen. Ze hebben erg hun best gedaan om hier een toeristische trekpleister van te maken: overal waren fotosets opgezet, waar je bijvoorbeeld in een rieten mand, of onder een groot hart op de foto kon. Hierna hebben we nog lekker geluncht in het dorpje met uitzicht op de waterval.

's Middags zijn we doorgereden naar een poppenmuseum, het Setia Darma Puppet and Mask house, een gratis tentoonstelling van de bekende Balinese poppen en maskers die gebruikt worden.

Hierna werd het toch weer tijd voor wat afkoeling en zijn we naar de Kanto Lampo Waterfall gereden. Ook deze waterval was behoorlijk toeristisch, volgens Jolein was het er een stuk drukker dan toen zij er was. Desondanks was dit een prachtige waterval. Mensen stonden in de rij om in het midden van de waterval op de foto te gaan, en betalen de daar aanwezige Balinezen om een fotosessie te doen. Wij pakten het slimmer aan en klommen naar de zijkant, waar je even goed mooie foto's kan maken!

Na de waterval bleek onze band alweer lek te zijn, het zit niet echt mee voor ons. Gelukkig was het niet al te laat en konden we, met hulp van wat locals, snel een zaakje vinden. Nu hopen dat het nu wel standhoud.

We eindigen de dag bij een marktje in Gianyar waar we babi guling eten. We merkten dat dit marktje het niet zo had op toeristen, want erg verwelkomen deden ze ons niet. Een lachje kon er niet echt van af, terwijl de locals hartelijk werden geholpen. Een verschil met de marktjes in Ubud en Sanur, waar je zeker bij die laatste een stuk meer toeristen ziet. Klandizie is klandizie, toch? 🤷‍♂️

Vrijdag 8 november - Pantai Melasti
Vandaag rijden we naar het zuiden voor een lekker relaxdagje aan het strand! Aan Pantai Melasti in Ungasan genieten we van een heerlijk relaxte dag en een prachtige omgeving. Jolein kende dit strand nog, maar zag dat het een stuk toeristischer is geworden sinds de komst van een nieuwe beach club, die overigens nog half in aanbouw is.

's Avonds rijden we naar de vismarkt in Jimbaran. De gekte van de vismarkt, busladingen met Chinese toeristen en een omdraaiende maag vanwege de lucht neemt ons hongergevoel weg. Toch is het concept erg leuk: je koopt vis op de vismarkt, en bij kraampjes om de vismarkt heen kan je zelf je vis laten grillen. We proberen nog onze heil te zoeken bij de omliggende restaurants, maar slaan steil achterover vanwege de Europese/Australische prijzen die ze rekenen hier. Je zit ook hier alleen grote groepen Aziaten zitten, die uiteraard wel de prijs willen betalen ervoor.

Omdat we toch niet zo'n honger hebben, houden we het op wat snackjes (gehaktballetjes, kipballetjes en wat ondefinieerbare lekkernijen) in een zakje met saus van een lokaal kraampje en op een gezond sapje.

Later die avond doen we boodschappen in een grote shopping mall en verbazen we ons voor de westerse uitstraling en het gehalte locals wat hier rondloopt. De shopping mall had werkelijk alles, een stuk uitgebreider dan de Nederlandse en Australische winkelcentra. De prijzen gaan hier natuurlijk ook een paar keer over de kop ten opzichte van eettentjes en winkeltjes in het straatbeeld, maar toch komt de (waarschijnlijk rijkere Balinees) hier graag om een avond te spenderen.

Zaterdag 9 & zondag 10 november - Relaxen, Hidden Canyon & Goa Gajah
Op zaterdag hadden we een leuke relax- en planmiddag in een leuk cafeetje in Canggu. De eigenaar is net begonnen met zn zelfgebouwde restaurant. De ochtenden schijnen vrij druk te zijn, zeker met Australische toeristen, maar het grootste deel van de middag en avond waren we de enige gasten. Met het goede Wi-Fi netwerk konden we wat dingetjes plannen, foto's uitzoeken en de blog schrijven. En het mooiste was dat de rekening, ondanks alle drankjes en hapjes die we hadden besteld, belachelijk laag was. Mocht je naar Bali gaan: Gade van het 'Warung Agung & Bagus' is je man!

's Avonds kwamen we voor de derde keer deze week met een lekke band te staan. Gelukkig is er in Canggu een mobiele bandenreperatieservice actief in de avond, hij rekent er alleen wel de hoofdprijs voor. De volgende ochtend wordt de scooter voor ons naar de garage gebracht voor een check, waarmee we een nieuwe buitenband hebben gekregen. Als het goed is, zullen we voorlopig geen lekke banden meer rijden. De scooter zelf rijdt ook een stuk comfortabeler.

Op de warme en zonnige zondag was het tijd voor wat verkoeling. Na een flinke rit op de scooter kwamen we aan bij de Hidden Canyon, waar je verplicht met een gids naar binnen moest. Achteraf waren we daar ook ontzettend blij mee, want de hike gaat door 3 met water gevulde canyons, waar je loopt over glibberige rotsen, over gammele constructies of door het snelstromende water, waar je zorgvuldig moet kiezen aan welke steen je vastklampt en waar je je voeten neer moet zetten. Aan het einde van de rit lopen we door rijstvelden terug naar het beginpunt. De gids deed het ontzettend leuk en we hebben tijdens de lange hike veel aan hem gehad.

Weer de weg op kwamen we in de file vanwege een begrafenisceremonie die op de hoofdweg plaastsvond. Een van de meest bijzondere files waar we in hebben gestaan, en we kijken dan ook even onze ogen uit.

Later die middag gaan we naar Goa Gajah, ook wel bekend als de elephant cave of de olifantentempel. Hier vergapen we ons aan de verschillende tempels (waaronder de olifantentempel) en werden we nog gezegend die dag. We weten niet welke zegening die vrouw heeft uitgesproken, maar veel geluk hebben we daarna niet echt gehad (zie volgende blog).

Tegen de avond lopen we een rondje door Ubud op zoek naar de perfecte plek voor een goedkope avondmaal. Ubud is echter wel een beetje de culturele hoofdstad van Bali, waardoor dat niet makkelijk is in het leuke centrum. Uiteindelijk belanden we in een zijstraat bij een warung waar we lekker hebben gegeten.

Maandag 11 november
Hieperdepiep, hoera! Op maandag is Jolein jarig en om haar verjaardag leuk in te luiden gaan we één keertje uit op Bali. Jolein heeft wat vrienden uitgenodigd bij Old Mans in Canggu. Daar is het plan ontstaan om naar La Favella te rijden in Seminyak, waar het wat gezelliger zou zijn. Ons werd nog een lift aangeboden met de auto, maar omdat we niet afhankelijk wilden zijn van anderen rijen we op de scooter naar Seminyak, in de opstelling die we eigenlijk altijd aanhouden: Matthijs rijdt en Jolein navigeert achterop met behulp van Google Maps. Eigenlijk zoals je de gemiddelde blanke toerist hier op Bali ziet rondrijden.

Hoewel we goed opletten voor zakkenrollers en beroving (nektasje onder shirt i.p.v. portemonnee, geen losse dingen in zakken, geen waardevolle spullen in de scootervakken onder het stuur) slaat het noodlot voor ons die avond toe. Op een klein, donker stuk in de weg komt er iemand naast ons rijden die direct de telefoon uit Jolein haar handen grist en er met een rotgang vandoor gaat. Een gloednieuwe telefoon, net in Australië gekocht, inclusief Australische en Transferwise bankpassen en rijbewijs in het hoesje. Hoewel we dus voorzichtig waren naar ons idee, hadden we op geen moment rekening gehouden met het feit dat je op een rijdende scooter beroofd kon worden. Helaas schijnt dit heel vaak voor te komen, zeker rond de uitgaansgebieden rond Seminyak en Kuta, waar Europeanen en Australiërs net als ons rondrijden met Google Maps aan.

Jolein, net voordat ze jarig is, schreeuwt het in blinde paniek natuurlijk uit en het duurt even voor ze kan uitbrengen wat er is gebeurd. We stoppen 100 meter verderop voor een paar restaurants en een paar locals zijn op de heisa afgekomen om polshoogte te nemen. Vrijwel direct proberen we de telefoon te tracken (al zou achtervolgen gevaarlijk geweest zijn) en hebben we de telefoon op afstand proberen te blokkeren. De dief was binnen 10 minuten al ruim 5 km van ons vandaan en heeft de telefoon toen uitgeschakeld: wij zouden hem niet meer kunnen vinden.

We brengen de eerste minuten van Jolein haar verjaardag door op het politiebureau en ons wordt verteld dat we het best morgenochtend terug kunnen komen met een tolk, wat we dan ook doen. We nemen een familielid van de eigenaar van het huis mee naar het politiebureau en we hebben na 1.5 uur rondhangen en formulieren invullen een aangifte op zak waarmee we de telefoon kunnen terugclaimen bij de verzekering. Overigens vertelden de agenten wel dat er regelmatig telefoondieven worden neergeschoten zodra ze worden gevonden, omdat ze op de vlucht slaan en de politie wil een voorbeeld stellen. Dit vonden wij bizar om te horen en we vragen ons af of onze dief ooit wordt ontdekt en hoe hij eindigt. Waarschijnlijk zullen we het nooit weten... Hoewel de politie hier regelmatig corrupt is, hoeven we deze keer niet te betalen voor de geleverde service en krijgen we de aangifte gratis mee naar huis.

De middag erna en de volgende dag hebben we vooral besteed aan verzekeringswerk en andere dingen die we nog moesten regelen na ons vertrek uit Australië. Wel zijn we twee dagen 's avonds naar de zonsondergang geweest in Canggu en zijn we nog naar een leuk Japans restaurant geweest om Jolein haar verjaardag toch leuk af te sluiten. Met livemuziek buiten en gezellige buren aan het tafeltje naast ons werd het uiteindelijk een geslaagde avond.

Woensdag 13 november - Mount Batur
Another day in paradise... Vannacht staan we vroeg op, de wekker gaat om 0.15 want om 1.00 worden we opgehaald voor de Mount Batur sunrise trekking. Na een autorit van 2 uur en een kopje koffie onderaan de vulkaan kunnen we rond 3.30 starten aan de track. Je wordt gekoppeld aan een gids en de track is ontzettend druk, onze groep valt dan ook snel uit elkaar omdat er 1 iemand langzaam is in de groep, anderen wachten en weer anderen lopen door. Nadat wij een korte tijd hebben gewacht besluiten we zelf ook maar de meute te volgen, veel mis kan er niet gaan met zoveel mensen om je heen.

Omdat we vertraging opliepen en er een enorme wandelaarsfile naar boven is, redden we het niet tot de top voor de zonsopgang rond half 6. We kiezen eieren voor ons geld en blijven op een lager punt wachten op de zonsopgang. Inmiddels heeft onze gids ons gevonden en gaf hij aan ons weer verder te willen begeleiden.

De zonsopgang is werkelijk machtig. Vanaf Mount Batur, hebben we uitzicht op wat bergen in de verte, waaronder de andere vulkaan Mount Agung (die op dit moment gesloten is vanwege hoge vulkanische activiteit). Na de zonsopgang willen Jolein en ik uiteraard naar de top, en het liefst ook de volledige wandeling langs de krater aflopen. De gids heeft hier niet zoveel zin in en wil teruggaan, dus we besluiten de andere kant op te gaan zonder gids. Gelukkig lopen er voldoende mensen rond, maar het is een stuk rustiger want de meeste mensen kwamen duidelijk alleen voor de zonsopgang en zetten dus de weg naar beneden in.

Zo gezegd zo gedaan lopen wij een stevige wandeling naar de top, waarna je langs de krater loopt over een dun pad. Op sommige plekken is de grond warm en komt er stoom vanaf. De vulkaan is voor het laatst in 1993 actief geweest, vrij recent nog dus. Na de kraterwandeling komen we weer op het beginpad terug, wat op de terugweg flink uitdagender is dan op de heenweg: het is steil, met veel losse stenen of zwart zand. Op het einde werden we opgewacht door onze chauffeur, tevens een oude bekende van Jolein.

We rijden door naar de Batur Nature Hot Spring, waar zwembaden zijn aangelegd die worden verwarmd door de vulkanische activiteit in de regio.

We sluiten af met een lunch vlakbij de Tegallalang Rice Terrace (eigenlijk het naastgelegen rijstterras, maar het uitzicht is mooier en het is er minder druk), met uitzicht over de terrassen. We zetten de lange rit in terug naar huis door het drukke Balinese verkeer, waarna we het strand opzoeken en de dag rustig afsluiten met een mooie zonsondergang.

Donderdag 14 november - Nusa Dua & Uluwatu
Vandaag gaan we weer een dag met de scooter op pad. We rijden eerst de lange rit tot aan de tolweg over het water, waar je met fraaie uitzicht over de aangelegde brug rijdt door rustig verkeer. Deze weg wordt met name gebruikt door toeristen die aankomen op de airport en vervoerd moeten worden naar de resorts in Nusa Dua en Sanur.

We bezoeken een van de resorts in Nusa Dua om het contrast met de rest van Bali eens goed te zien. De strakgemaaide grasvelden, uitgebreide nette stranden met parasols en de duurdere restaurants verklappen dat je in rijkeluis Bali terecht bent gekomen. In deze resorts is alles aanwezig voor een 'perfecte strandvakantie', waardoor sommige mensen niet eens van het resort afkomen en de rest van Bali mislopen.

Wij lopen een rondje en eten wat in de relaxte Pirate Bay beach bar, een grappig opgezette bar waar je bovenin de verschillende boten en bouwwerken kan zitten om te lunchen. Alles in Pirates of the Caribean stijl natuurlijk. Het eten was niet heel bijzonder, maar evengoed lekker.

Vervolgens reden we naar Pantai Nyangnyang, tenminste dat dachten we, want we kwamen terecht bij het strand ernaast (Pantai Nunggalan). We hadden weliswaar spectaculair uitzicht vanaf de warung en het was hier absoluut niet druk, dus we besloten te blijven hangen voor een biertje.

De dag sluiten we af bij de Uluwatu tempel voor zonsondergang. Bij deze tempel zijn een hoop brutale aapjes aanwezig die alles van je proberen te stelen. Zo heeft er eentje mijn bril te pakken gehad, maar voordat hij echt kon doorpakken had ik hem zelf al vastgegrepen, met dank aan waarschuwing van mensen achter me. Het leek wel een haunted hause want elke minuut hoorden we wel een groepje mensen gillen: de apen hadden weer wat gestolen en een hele groep guards rukte uit om te hulp te schieten. We zagen apen met van alles voorbij rennen: schoenen (hoe dan?); flesjes water; zonnebrillen en veel meer andere zooi wat mensen meenemen.

We rijden terug naar huis en in Seminyak gaan we nog naar Café Bali, een restaurant in een koloniale stijl waar onder andere bitterballen op het menu stond!

Vrijdag 15 november - Bedegul
Vandaag staat er weer een actieve dag op het programma en worden we meegenomen door Komang (die ons hielp als tolk op het politiebureau afgelopen maandag) en haar vriend Dedy op een tour richting Singaraja in het noorden van Bali. We blijven vooral rondom Bedegul, hier zijn rijstterrassen, tempels en watervallen te vinden. Het is handig om dit stuk met de auto af te leggen, want het duurt met de scooter bijzonder lang de vele bochtige bergweggetjes.

We beginnen de dag bij prachtige uitzichten over de Jatiluwih rijstterrassen, waarna we doorgaan naar de Pura Bratan tempel in Lake Bratan. We vervolgen de weg door de heuvels en met prachtige vergezichten richting watervallen aan de kant van Singaraja. Vanaf de heuvels heb je ook een mooi uitzicht over de stad. Inmiddels is de ontwikkeling in volle gang en er worden verschillende shortcuts door de heuvels aangelegd, waardoor de rit vanuit het zuiden richting Singaraja een stuk korter en aangenamer wordt. We merken bij alle watervallen en toeristische attracties dat het vandaag niet heel druk is, in vergelijking met alle attracties in het zuiden. Dit zal ongetwijfeld snel veranderen zodra de shortcuts zijn aangelegd, de omgeving is werkelijk prachtig.

Via de Twin Lakes rijden we terug richting Bedegul, waar we lunchen bij een warung bovenop de heuvel. De warung heeft een mooi uitzicht op Mount Angung en Mount Batur, de twee vulkanen van Bali (waarvan we Batur al eerder hebben beklommen). We hebben daarbij ook uitzicht op een verlaten 5-sterrenhotel, wat een vreemd gezicht is. Men gelooft dat er een geest rondwaart in het hotel en dat het daarom verlaten is. Zonde, want de locatie is echt prachtig.

We eindigen de dag bij de vader van Made. Made is de eigenaar van het huis op Bali waar we in verblijven en de vader heeft ons uitgenodigd om langs te komen. Ondanks dat we ontzettend veel gegeten hebben die dag, wordt voor de inwendige mens goed gezorgd: we krijgen babi guling en spekkoek (lapis legit) als toetje.

Maandag 18 november - Nusa Penida
Na onze Singaraja-trip besloten we het een weekendje wat rustiger aan te doen, ook omdat we ons beiden niet helemaal fit voelden. Inmiddels hebben we al ruim 2 weken een totaal ander eten en eetpatroon dan dat we gewend waren, wat bij ons allebei een verschillend effect teweeg brengt. (😂) We nemen wat pilletjes en hangen een beetje rondom het strand, en gelukkig ging het al snel beter. Op zondag hebben de ideale relaxdag, we lunchen bij het rijstveld vlakbij het plaatsje waar we verblijven, Cemagi, brengen de middag door op een zitzak bij Pantai Munggu (strand) en rijden 's avonds naar een massagesalon voor een hot stone massage.

Op maandag staat er weer een actieve dag op het programma, we gaan naar het eiland Nusa Penida voor een snelle tour. 's Ochtends vroeg worden we opgehaald door een chauffeur die ons naar Sanur brengt om daar op de boot te stappen richting het grootste Nusa eiland.

Na een boottochtje van een uur beginnen we eerst bij Klingkling Beach, ook wel bekend van de 'typische' Nusa Penida Instagram foto. Toen wij er waren was het gelukkig nog rustig, maar we hadden geluk... toen we wegreden kwamen de busladingen met mensen aan.

De tweede stop was bij Broken Beach en Billabong Angel. Af en toe kan er in de rockpool van Billabong Angel gezwommen worden, maar vandaag was er een blauw lijntje omheen gespannen wat betekent dat zwemmen in de rockpool te gevaarlijk is.

Na een lunch zetten we de weg door naar Crystal Bay, waar we een paar uurtjes op het strand rondhangen. We hadden onze snorkelsets mee en konden dus even rondkijken in de baai.

Na Crystal Bay was de korte dag met de Instagramfotostops al voorbij, en werden we terug op de boot naar Sanur gezet en vervolgens thuis afgezet, wat nog wel even duurde vanwege het drukke verkeer op Bali.

Dinsdag 19 november - Padangbai
Onze laatste volle dag op Bali en dat willen we natuurlijk wel even leuk afsluiten! 's Ochtends hebben we een duik genomen in Padangbai. Jolein heeft eerder haar Open Water certifcaat op Bali gehaald, ze heeft haar instructrice van destijds gecontacteerd en gevraagd of ze onze guide wilde zijn bij een dive hier. Voor Jolein dus wederom een ontmoeting met oude bekenden.

De eerste duiklocatie is de Blue Lagoon, waar een muur van koraal te zien is met een hoop tropische vissen. Zo hebben we in ieder geval wat kleurrijke garnalen gezien, wat Nemo's en een hoop andere vormen 😂.

De tweede duiklocatie is Jepun, een stukje verderop. Ik vermoed dat hier een tempel in het water is verdwenen, want het lijkt hier wel een soort Atlantis. We komen langs verschillende Buddha beelden en tempelachtige constructies (waar overigens vooral de losse stenen van over zijn) waar zich ook weer nieuw koraal op vestigt. Verder lagen er twee scheepswrakken op de bodem, een van een wat ouder bootje en eentje van een vrij nieuw bootje er vlak naast.

Na de duiken varen we terug naar Padangbai waar een lekkere Nasi Campur (rijst met gemixte gerechtjes) op ons staat te wachten. 

De middag sluiten we af in Sanur waar we nog wat souvenirs inslaan en nog even lekker Nederlands eten bij Oranje bar. Waarom ook niet, he? We komen immers voorlopig nog niet thuis 😂.

JAVA - foto's hier te vinden

Woensdag 20 november - ferry naar Java
Vandaag reizen we van Bali naar Java. Omdat we niet erg centraal zitten en moeilijk bij bussen kunnen komen, heeft de chauffeur die ons van het vliegveld heeft gehaald ons richting de ferry gebracht in Gilimanuk. Een lange trip, van zo'n 3 uur, en je betaalt er natuurlijk ook de volle mep voor. Heel erg maakte het ons ook niet uit deze keer, zo wisten we in elk geval zeker dat we op de goede manier aan zouden komen. Eenmaal op Java zullen we toch voornamelijk met de trein rondreizen.

Pas op de ferry boeken we een homestay voor die avond, voor grofweg 8 euro verblijven wij twee in een best wel leuke homestay waar we worden ontvangen met mango en ijsthee. De eigenaar is erg behulpzaam en boekt voor ons vrij goedkoop de tour richting vulkaan Ijen voor de komende nacht. We merken sowieso dat de prijzen hier al een stuk lager liggen dan op het toeristische Bali. Van wat we tot nu toe hebben gezien betalen we voor eten en overnachtingen grofweg de helft, al zou dat wellicht in de steden wat omhoog gaan. Wat ons wel tegenviel waren de prijzen voor treintickets, die zijn net als vliegtickets dynamisch en wijzigen regelmatig (en wij hebben dan ook net pech dat we moeten haasten en weinig keus hebben).

De middag bestaat verder uit uitrusten, lekker eten en vroeg naar bed. We moeten er om kwart over twaalf in de Jeep zitfen die ons naar Ijen brengt.

Donderdag 21 november - Ijen
Om kwart over 12 's nachts worden we opgehaald voor de hike op naar de krater van de Ijen vulkaan, een van de weinige vulkanen ter wereld waar je het natuurlijke fenomeen 'Blue Fire' kunt aanschouwen. Dit effect is alleen voor zonsondergang te zien, en omdat we nog een stuk naar boven moeten lopen begint onze hike al rond 1.30. De groep bestaat uit twee Duitse jongens, 3 Nederlandse meiden en een Engelse vrouw van 61 die ons allemaal eruit loopt op sandalen!

Rond 3.30 zijn we na een flinke tocht omhoog en vervolgens weer omlaag aangekomen in de krater. We dragen in de krater een groot deel van de tijd een gasmasker vanwege de giftige gaswolken die op ons afkomen. Onderweg worden we gepasseerd door mijnwerkers die met manden vol zwavel (gemiddeld 90 kg) terug naar het dorpje lopen, om dat vervolgens nog eens twee keer te doen die dag, voor nog geen €5,- per keer. Onze gids is zelf ook mijnwerker en op de dagen dat hij niet gidst, gaat hij zelf ook de krater in. Hij gaat uiteraard liever als gids, want hij verdient dan hetzelfde maar hoeft maar 1x omhoog en terug en dat alles zonder zware zwavelblokken op zijn schouders. Toch moet hij het doen om te zorgen dat zijn kinderen naar school kunnen. Vrij bizar om er over na te denken.

We zijn ruim op tijd om de Blue Fires te kunnen aanschouwen, die worden veroorzaakt door de hitte in de krater in combinatie met de aanwezige zwavel. Het is wel een plaatje hoor!

We lopen nog in het donker naar het naastgelegen meer, een van de zuurste meren ter wereld door de zwavelwinning. Toen we richting de top liepen werd het langzaam lichter en werd ook de enorme krater beter zichtbaar, evenals het grote blauwe meer.

Als het licht is nemen we nog even de tijd om van het uitzicht te genieten. Erg druk is het niet vergeleken met Mount Batur op Bali, wat het ook een stuk fijner lopen maakt. Na terugkomst bij de parkeerplaats worden we voorzien van pisang goreng (gebakken banaan) als ontbijt en rijden we (ontzettend moe) nog naar een waterval, voordat we de weg terug naar de homestay inzetten.

Vrijdag 22 november - Bromo
Vanuit Banyuwangi nemen we de trein naar Probolinggo, de eerste keer voor ons in een trein in Indonesië en het valt ons absoluut niet tegen! Tegen het advies van verschillende mensen in boeken we 'gewoon' een ticket voor de Economy class, waardoor je in een Premium treinstel terecht komt. De hogere klas, Eksekutiv, heeft meer luxe, maar de basisklasse was voor ons al heel goed. Het schijnt dat de langere treinlijnen allemaal zijn geüpgraded de afgelopen jaren. Hierdoor is wel de prijs aangepast, waardoor het relatief duur is voor Indonesische begrippen. Er rijden ook goedkopere en oudere treinen maar op de een of andere manier krijgen wij die niet aangeboden.

We reizen dit stuk met Juhani, de Finse jongen die we hebben ontmoet bij Nitha Homestay, en met de Nederlandse Bo, die we hebben ontmoet bij de Ijen hike. We besluiten gezamenlijk Mount Bromo te bezoeken, de tweede vulkaan in twee dagen/nachten, en ook nog eens op een zo goedkoop mogelijke manier waarbij je zo weinig mogelijk rond de hordes toeristen staat. De meeste mensen reizen namelijk af naar Probolinggo en boeken vanuit daar een tour waardoor je met hordes jeeps naar een druk uitzichtpunt rijdt en vervolgens de krater bezoekt. Wij gaan vanuit Probolinggo zelf op zoek naar een minivan die ons mee wil nemen naar Cemora Lawang, aan de voet van Mount Bromo en het nationaal park. Zo'n minivan gaat rijden voor 500.000 rupiah (32 euro), maar wacht in principe tot er 10 tot 15 mensen inzitten zodat het busje vol is en je voor minder dan 50.000 de rit kan maken. We waren natuurlijk al met z'n 4en en hebben bij de trein nog een Iraanse jongen met zijn vader aangesproken die ook die kant op gingen, waardoor we met 6 waren. Bij de minibusverzamelplek stonden al 2 Duitse meiden te wachten en een jongen uit Cemora Lawang, waardoor we dus met 9 waren. Voor 60.000 per persoon hadden we liever dat de minibus snel vertrok, en dus kwamen we vroeg in de avond aan in het koelere bergdorpje Cemora Lawang.

Iets later dan de nacht ervoor, rond half 3, staan we op en om 3 uur lopen we met Bo en Juhani richting het minder drukkere King Kong Hill. In plaats van de normale ingang nemen we de zij-ingang van het nationale park waardoor we ook niet hoeven af te rekenen. Na ongeveer anderhalf uur wandelen bereiken wij het uitzichtpunt, en er staan wel wat andere mensen (voornamelijk mensen die met de jeep naar boven zijn gegaan maar naar het voorlaatste uitzichtpunt terug zijn gelopen vanwege de drukte), maar erg druk is het niet en we hebben ruimte zat om rustig te staan, foto's te maken en vooral te genieten van de zonsopgang. We hadden geluk want het was vanochtend onbewolkt.

Rond 6 uur, nadat we een tijdje hebben rondgehangen met wat toeristen en wat ervaringen hebben uitgewisseld, lopen we terug richting het dorpje. We willen ontbijt en komen terecht bij een buffetrestaurant waar we mee kunnen doen aan het lopend buffet vanaf 7 uur, we moesten dus een tijdje wachten. Toen we eindelijk onze borden vol konden scheppen, hadden we een lekker gevarieerd ontbijt met nasi en mie, maar ook met toast en ei. In de Atjar Tjampur, wat ook geserveerd werd, worden hier kleine hete pepers gestopt waar Jolein en Bo wat moeite mee hadden, vooral omdat ze het totaal niet aan zagen komen.

Dezelfde minibus driver van gisteren wil ons weer meenemen terug naar Probolinggo, maar wij hebben geregeld dat hij ons onderweg nog meeneemt naar de Madakaripura Waterfall. Het busje kost nogsteeds hetzelfde, namelijk zo'n 500.000 in totaal, maar omdat we met 4 zijn wordt de prijs deze keer 125.000 rupiah.

Zo'n 3 kilometer voor de Madakaripura waterval wordt de chauffeur van de minivan gestopt en worden wij de bus uitgeleid. Het vervoer naar de waterval wordt geregeld door locals op scooters, die voor een ritje van 3 minuten zo'n 50.000 vragen om bij de ingang van het pad te komen. In eerste instantie bieden ze ons een volledig pakket aan met gids, kaartje en de rit naar de ingang, maar wij houden voet bij stuk en willen alleen betalen voor de rit naar de ingang (die 'gevaarlijk' zou zijn) en we zouden zelf wel een kaartje kopen. De weg was uiteraard een normale asfaltweg en de minivan had makkelijk bij de ingang kunnen komen, maar de locals willen wat verdienen. De door hun beoogde gids is ook de hele wandeling meegelopen, zelfs nadat we meerdere keren hadden aangegeven dat we het echt wel zelf konden, heel opdringerig irritant.

Eenmaal terug in Probolinggo nemen we afscheid van Bo en later van Juhani om vervolgens de trein richting Jogjakarta te nemen.

Zaterdag 23 & zondag 24 november - Jogjakarta
Na een treinrit van ruim 8 uur komen we 's nachts aan in Jogjakarta, waar we door een tip vanaf het thuisfront hebben geboekt bij Nextdoor Homestay. Deze homestay heeft een Nederlands/Indonesische eigenaar en een erg leuk en vooral meedenkend team. En dan vergeet ik het zwembad te noemen!

Nadat we lekker zijn uitgeslapen en ontbijt hebben gehad, raken we al snel aan de praat met een ander Nederlands stel (Tim en Brenda) die ook bij ons in de homestay verbleef. Omdat wij nog best moe zijn van het actieve programma de afgelopen dagen, liggen we het heetste moment van de middag in het zwembad. Later huren we een scooter en joinen we Tim en Brenda en bezoeken we de Plaoson tempel en vervolgens het bekendere Prambanan om daar te blijven hangen tot zonsondergang.

Zondagochtend staan wij zelf weer vroeg op om naar Borobudur te rijden, een ruim uur met de scooter vanaf onze homestay. We besluiten niet naar de zonsopgang te kijken vanwege de hoge entreefee, en het was maar goed ook want anders hadden we vooral tegen bewolking aangekeken. We kwamen binnen om 6 uur, als de poorten voor normale bezoekers opengaan, en liepen we zo snel mogelijk naar de indrukwekkende top van de boedhistische tempel waar we even het rijk voor ons alleen hebben. Rond een uur of 7 komen hordes met Indonesische toeristen en schoolklassen, die allemaal met je op de foto willen of je willen interviewen. Toen we rond 7 uur naar beneden liepen waren we hier ook wel wat tijd aan kwijt. Buiten de toeristische plekken is het namelijk bijzonder om een 'bule' (blanke/witte) tegen te komen, iets wat we vooral op Java merken. Nu Indonesiërs zelf ook gaan reizen en naar toeristische plekken gaan, lijken de blanken soms wel een even grote trekpleister als de plek zelf! Heel erg vreemd en ongemakkelijk voor ons om mee te maken. We maken ook regelmatig de grap dat wij 'belanda goreng' zijn (gebakken Nederlander) vanwege de zon en dat iedereen in Nederland dat mooie bruine kleurtje wil hebben.

Die middag bezoeken we nog het huis van de Sultan, het waterpaleis en een ondergrondse moskee, maar in verhouding tot de tempels de afgelopen dagen vallen deze 'must-see's" van Jogjakarta wel een beetje tegen, vooral omdat we het redelijk slecht onderhouden vonden. In de baden van het waterpaleis zat bijvoorbeeld nauwelijks water. Ook vanwege de enorme hitte doen we wat rustiger aan en belanden we tegen het eind van de middag ook weer in het zwembad bij de Homestay.

's Avonds neemt Rendi, een medewerker van de homestay die Nederlands heeft geleerd via YouTube, ons, Tim en Brenda mee naar een van zijn favoriete eetspots. Zo eten we nasi goreng op de plek waar de studenten eten: op de stoep op een heel lang tapijt, ik denk dat er over 100 meter de stoep vol zat met mensen. Na de heerlijke nasi komen we nog bij een studentenbar terecht (zonder alcohol), waar we de rest van de avond nog lekker zitten.

Maandag 25 november - Goa Jomblang & Pantai Timang
We hebben al redelijk wat in Yogya zelf gezien, dus nu willen de de verdere omgeving verkennen. Samen met Brenda en Tim stellen we zelf een tourtje samen en worden we meegenomen door Rendi naar de Jomblang cave, waar ze je aan touwen vasthebben en in de sinkhole laten zakken door middel van mankracht. Geen zorgen, we zitten goed gezekerd dus als ze het touw loslaten bungelen we alleen maar een beetje rond. Voor de weg terug omhoog worden we wel door een groep van ongeveer 20 locals uit de sinkhole getrokken.

Eenmaal op de grond van de sinkhole is het een kleine wandeling naar de grot. Het is hier erg modderig, dus we dragen kaplaarzen om naar het einde van de grot te lopen. Hier komt een prachtig tafereel tevoorschijn omdat de zon de grot in schijnt, waardoor er een natuurlijke bundel van licht te zien is... een soort spotlight.

Na een kleine lunch rijden we verder door richting het zuiden, richting Pantai Timang. Hier ligt een klein rotseilandje in zee (voormalige koraalmuur) die je op twee manieren kan bereiken: door middel van een gondeltje of door middel van een loopbrug. De zee onder de waterverbinding is erg ruig, zo lachten we een vrouw uit die midden op de brug een hoog opspattende golf over haar heen kreeg, maar het lachen verging ons gauw toen de complete golf onze kant op kwam en wij kletsnat aan het begin van de loopbrug stonden.

We rijden terug richting Yogyakarta en stoppen onderweg nog even om sprinkhanen uit te proberen. Hoewel het niet vies is, zal het niet onze meest favoriete snack worden. Gelukkig weet Rendi nog een leuk plaatsje om te eten bovenaan de heuvel met uitzicht over Yogya. Uiteraard zitten we weer tussen de locals. Op het menu: nasi ayam.

Dinsdag 26 november - Chasing waterfalls in Jogjakarta
Op onze laatste dag in Yogyakarta huren we weer een scooter en worden we door Rendi meegenomen naar een stel watervallen ten westen van Yogya. Twee van de drie watervallen stonden helemaal leeg en bij een derde was er gelukkig nog wel een zwemplas, dus konden we in ieder geval even goed afkoelen. Na het zwemplezier en een lekkere lunch met 5 personen voor nog geen €3.50 in totaal reden we terug richting Yogya, door mooie heuvels en rijstvelden. We stoppen in een dorpje om durian te proberen, een van de lokale tropische vruchten met een erg opvallende smaak. We moesten hier bijna evenveel voor betalen als voor de lunch een uur eerder. 😂

Door de drukke middagspits van Yogya rijden we naar een kampung waar Rendi ons een kijkje geeft in het leven in de armere wijken van Yogyakarta. De sfeer in de kampung was ontzettend goed, door iedereen worden we hartelijk begroet en het was ontzettend interessant om er doorheen te lopen. Hoewel de huisjes klein zijn en het leven zich grotendeels buiten bevindt met de rest van de familie en buren, heeft iedereen toch een dak boven hun hoofd. Ook de eerste levensbehoefte in Indonesië, de mobiele telefoon, wordt hier door de meeste mensen én kinderen gewoon bezeten. Verder wordt ook een spel gespeeld met duiven, waarbij ze een mannetjesduif een paar kilometer verderop loslaten om terug te vliegen naar het vrouwtje, alleen moeten ze wel ergens doorheen vliegen voordat het wedstrijdje wordt gewonnen.

We eindigen de middag bij Malioboro street, in het bruisende centrum van Jogjakarta. Toen we van een druk onoverzichtelijk kruispunt met de scooter reden, werden we van achteren nog aangereden door een auto. Gelukkig hebben we er niks aan overgehouden en had de scooter ook geen zichtbare schade.

Ons laatste avondje in Jogjakarta en we worden wederom door Rendi meegenomen naar een van de fijnere streetfoodtentjes. Vanavond staat mie op het menu!

Woensdag 27 & donderdag 28 november - Rondom Bandung
Na een paar leuke dagen in Jogja waar we wat toffe mensen hebben leren kennen is het voor ons tijd om de reis voort te zetten. We nemen 's ochtends vroeg de trein naar Bandung en komen daar ruim 8 uur later, om 4 uur 's middags aan. Ondanks de bewolking was dit wel een machtig mooie treinrit, door de heuvels, langs prachtige rijstvelden en vulkanen bracht de trein ons van Midden-Java naar West-Java.

Eenmaal aangekomen in Bandung merken we dat hoe westelijker we komen, hoe regenachtiger het wordt. Het regenseizoen is hier duidelijk al wel van start gegaan. Bandung is de derde grootste stad van Java en we merkten dat ook gelijk in het verkeer: zo fijn als Yogyakarta was, zo chaotisch is Bandung. We slapen in een homestay vlak bij het centrum en tegenover een Nederlands restaurantje waar we 's avonds ook hebben gegeten. Helaas viel de service ons zo erg tegen dat we het lekkere eten en het leuke interieur naar de achtergrond werden gedreven.

Omdat onze plannen voor Bandung een beetje in het water vielen (attracties waren slecht te bereiken, niet ideaal) besloten we de volgende ochtend met een tourtje mee te gaan vanuit de homestay. We werden opgehaald door Fanji, samen met een andere Nederlandse meid, Fleurine. De gids Fanji was een onwijs grappige vent met cynische humor, heel vreemd vergeleken met de standaard-Indo. De helft van wat hij zei viel ook niet zo serieus te nemen, zo probeerde hij ons wijs te maken dat 'sukadik' een 'klein beetje' in het Soedanees (lokale taal van de bevolking op West-Java) betekende en probeerde hij alle locals die geen Engels konden 'I am disgusting' te laten zeggen. We hadden ook al snel een bijnaam voor hem bedacht en hij heette de rest van de dag dan ook 'klootzak'.

Het mooie van de tour was dat hij ons meenam naar toeristische plekken, maar het allemaal net even anders deed: hij draaide de dag om ten opzichte van alle andere tourtjes, en zo waren wij 's ochtends de enige 'bule's' bij de hotsprings en 's middags de enige westerse toeristen bij de white crater. Ook inbegrepen in de tour zaten een rondleiding door een theeplantage: hij liep een willekeurig theeveld met ons in, in plaats van ons mee te nemen naar de commerciële variant. We aten tussen de middag in een warung en aan het eind van de middag bezochten we een aardbeienplantage, wederom alleen tussen de locals.

Teruggekomen in Bandung nam hij ons mee naar zijn favoriete snackplek naast een hotel waar hij vroeger werkte, wederom tussen de locals waar niemand Engels kon. Als klap op de vuurpijl nam hij ons daarna 's avonds mee naar een kampung, waar hij ons een rondleiding gaf die eindigde bij... zijn eigen huis, waar vrouw en kinderen ons stonden op te wachten. Onze vriendelijke vriend Fanji, die zich voordeed als een welgestelde gids, die leuke baantjes heeft gehad bij hotels en cruiseships, bleek het niet meer zo heel breed te hebben. Hij heeft gekozen voor een vrouw, gezin en vooral geluk om vervolgens zijn eigen onderneming op te starten. Hij verdient nu in een jaar wat hij eerst per maand verdiende, maar hij is wel ontzettend trots op wat hij heeft bereikt en liet zijn vrouw, kinderen en kleine huisje in de drukke kampung dan ook met trots zien.

Vrijdag 29 november - Bandung stad
Na het verkennen van de omgeving ten zuiden van Bandung gaan we vandaag het stadje zelf verkennen voordat we 's avonds de trein pakken richting Jakarta. Bandung wordt door de vele koloniale invloeden (eerst door de Portugezen en daarna de Nederlanders) en Europese sfeer ook wel het 'Parijs van Java' genoemd. Hoewel het in niets op Parijs lijkt, snappen we ergens wel wat ze er mee bedoelen: we hebben hier veel meer het idee dat we door een echte, soms Europees-ogende, stad lopen.

We beginnen met rondstruinen over de Jalan Braga, het bruisende hart van de stad met barretjes en restaurantjes. We drinken hier sinds lange tijd eindelijk weer eens een fatsoenlijke cappuccino. Vervolgens lopen we naar een moskee waar je de minaretten, twee grote torens die uitkijken over de hele stad, in kan. Voor lunch besluiten we de straten door te struinen op zoek naar typisch streetfood uit Bandung. 's Middags bezoeken we even verderop in de stad een voorstelling van Udjo, een school voor traditionele dans en muziek voor de jeugd uit Bandung. Het belangrijkste instrument, de angklung, speelt hier een centrale rol in. De show begint met een traditionele poppenvoorstelling, waarna de jongeren verschillende dans- en angklungacts opvoeren. We krijgen zelfs nog even de kans om zelf de angklung te bespelen met het publiek. De angklung bespeel je door hem vast te houden in je linkerhand en aan te tikken met je rechterhand. Ze maken natuurlijk maar 1 toon, dus kreeg het hele publiek angklungs uitgedeeld in verschillende maten met verschillende tonen voorzien van een nummer. Aan de nummers werden handgebaren gekoppeld en zo konden wij als publiek een paar leuke nummers opvoeren. Uiteraard bespelen de jongeren zelf meerde angklungs, dus meerdere tonen, tegelijk en de geoefende angklungspelers speelden op een soort xylofoon.

Na de twee uur durende voorstelling zijn we wat gaan eten bij een warung om de hoek, het erg pittige nasi geprek staat op het menu. Uiteraard was het ook hier weer bijzonder dat toeristen er kwamen eten en dus moesten we weer uitgebreid op de foto.

Zaterdag 30 november - Jakarta
Vanuit Bandung pakken we 's avonds de trein richting Jakarta, een ritje van zo'n 3 uur. Aangekomen in Jakarta nemen we een Grab richting het hostel waar we slapen, vlak bij de oud stad van Jakarta. We slapen voor het eerst deze reis op een slaapzaal, maar hebben hier opvallend veel privacy omdat iedereen in een apart hokje ligt.

Helaas is voor ons die avond het noodlot toegeslagen. Eerst werd Jolein ziek en vervolgens Matthijs ook, we hadden een flinke voedselvergiftiging. Onze plannen om de dag erna de oude stad van Jakarta te verkennen viel in het water, zeker omdat we 's nachts ook amper hadden geslapen en we ons allebei veel te beroerd voelden. Het meisje wat mee was op de tour bij Bandung is ook ziek geworden, daarom denken wij dat we onze protesterende maag op hebben gelopen bij de tour van de dag ervoor. Er zat voor ons niks anders op dan uitrusten, in de loop van de middag een Grab te pakken richting ons hotel bij het vliegveld en vervolgens weer uit te rusten.

Na een dag ziek zijn, staan we de volgende dag al met een ietwat beter gevoel op om 4 uur 's ochtends... we hebben eerst een vlucht richting Kuala Lumpur. Na een overstap van elf uur in Kuala Lumpur verlaten we Zuidoost-Azië en vliegen we richting Colombo in Sri Lanka.

KUALA LUMPUR (Maleisië) - foto's hier te vinden

Zondag 1 december - Kuala Lumpur
Van Jakarta naar Colombo moesten we sowieso vliegen met een overstap in Kuala Lumpur, we besloten er dan ook maar alles uit te halen en gelijk een overstap van 11 uur te nemen zodat we genoeg tijd hebben om de stad te verkennen. Uiteraard was dat buiten onze voedselvergiftiging geteld, maar desondanks besluiten we toch de stad in te gaan. Dat al helemaal omdat ons reisgezelschap uit Yogyakarta, Tim en Brenda, hadden besloten om vanaf Singapore ook naar Sri Lanka te komen om wat tijd te doden in afwachting van hun visum voor Australië. Omdat ze dezelfde overstap hebben in Kuala Lumpur en vanaf daar ook dezelfde vlucht, ontmoeten we ze hier weer op het vliegveld. Vanaf nu reizen we dus voorlopig met z'n vieren.

Jolein had een volle planning voor om de tijd te doden in de stad, maar we besluiten het wat rustiger aan te doen omdat we nog niet helemaal fit zijn. We nemen de trein vanaf het vliegveld naar de stad en vervolgens een Grab richting het centrum. We beginnen 's ochtends in het drukke Chinatown, en na een lunch bij een restaurant met de grote gouden bogen (we konden even geen rijst meer zien!) zetten we de weg voort naar de grootste moskee van Kuala Lumpur. De meiden kregen een heel gewaad aan en ons werd verzocht onze benen te bedekken, waardoor wij in erg mooie kleurrijke jurken rondliepen. In de moskee kregen we een uitleg over het gebedshuis en over het geloof in het algemeen, waarbij de nadruk steeds werd gelegd op de vredelievende islam. De jongen die uitleg gaf had erg veel moeite met het moslimterrorisme, en deed er ook alles aan om ons te laten zien dat het absoluut niet bij zijn geloof hoort.

Toen we de moskee uitkwamen zijn naar het Kuala Lumpur City Centre gegaan, bekend van de gigantische Twin Towers die over de stad uitkijken. Helaas was de toren volgeboekt tot en met dinsdag waardoor we niet naar boven konden. We bleven wat rondslenteren rond dit moderne winkelcentrum en het naastgelegen park, voor we 's avonds weer een Grab pakken richting het vliegveld. Voor een uur met de Grab hoefden we trouwens een stuk minder te betalen dan voor de trein, de keuze was voor ons dan ook snel gemaakt.

Vanavond staat er nog een vlucht van 3.5 uur op het programma. Voordat we bij het appartement aankomen in Sri Lanka, hebben we er al een lange dag er op zitten: van A naar B duurt zo'n 24 uur.

Na een maand in Indonesië hebben we nu 2,5 week de tijd om Sri Lanka te verkennen. Inmiddels zitten we daar en genieten we met volle teugen, voordat we terugvliegen naar Nederland. We zitten weer op het noordelijk halfrond, het tijdsverschil is 'maar' 4,5 uur met Nederland en we komen in een stuk wisselvalliger weer terecht. Nog een paar dagen genieten en we komen weer terug naar Nederland!

Uiteraard kunnen jullie de route nog steeds volgen via PolarSteps, met regelmatigere updates en foto's!

Tot snel!

Groetjes,
Matthijs en Jolein